class 9 science notes in hindi medium / chapter 1 / chs /

[1]                    เคนเคฎाเคฐे เค†เคธ เคชाเคธ เค•े เคชเคฆाเคฐ्เคฅ

                       ( matter in our surrounding )

   เคชเคฆाเคฐ्เคฅ (matter)

 เคชเคฆाเคฐ्เคฅ เคฌ्เคฐเคน्เคฎांเคก เค•ा เค…เคตเคฏเคต เคนै เคœिเคธเคฎें เคฆ्เคฐเคต्เคฏเคฎाเคจ เคต เค†เคฏเคคเคจ เคนोเคคा เคนै เคœिเคธเค•ा  เค…เคจुเคญเคต เคนเคฎ เค…เคชเคจी เคœ्เคžाเคจेंเคฆ्เคฐिเคฏों เคฆ्เคตाเคฐा เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนैं เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เคตाเคฏु เคœเคฒ เคฒเค•เคก़ी เคนीเคฐा เคธ्เคŸीเคฒ เค‡เคธ्เคชाเคค เค•ा เค†เคฆि
      *  เคชเคฆाเคฐ्เคฅ เค•ी เคฎूเคฒเคญूเคค เค‡เค•ाเคˆ เคชเคฐเคฎाเคฃु เคนोเคคी เคนै
      *เคชเคฆाเคฐ्เคฅ เคธ्เคฅाเคจ เค˜ेเคฐเคคा  เคนै เค‡เคธเคฎें เคญाเคฐ เคนोเคคा เคนै

 เคชเคฆाเคฐ्เคฅ เคธे เคธंเคฌंเคงिเคค  เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคชเคฆ (important terms related to matter)

*  เคฆ्เคฐเคต्เคฏเคฎाเคจ ( mass)
            เค•िเคธी เคตเคธ्เคคु เคฎें เค‰เคชเคธ्เคฅिเคค เคฆ्เคฐเคต्เคฏ เค•ी เคตाเคธ्เคคเคตिเค• เคฎाเคค्เคฐा เค•ो เค‰เคธเค•ा เคฆ्เคฐเคต्เคฏเคฎाเคจ เค•เคนเคคे เคนैं เค•िเคธी เคตเคธ्เคคु เค•ा เคฆ्เคฐเคต्เคฏเคฎाเคจ เคธเคฆैเคต เคจिเคถ्เคšिเคค เคนोเคคा เคนै เค…เคฐ्เคฅाเคค เคธ्เคฅाเคจ เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เค•े เคธाเคฅ เค‡เคธเค•ा เคฎाเคจ เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคिเคค เคจเคนीं เคนोเคคा เคนै เค‡เคธे M เคธे เคฆเคฐ्เคถाเคคे เคนैं ।
 *  เคญाเคฐ (weight)
        เคชृเคฅ्เคตी เค…เคชเคจे เค•ेंเคฆ्เคฐ เค•ी เค“เคฐ เคตเคธ्เคคुเค“ं เค•ो เคœिเคธ เคฌเคฒ เคฆ्เคตाเคฐा เค†เค•เคฐ्เคทिเคค เค•เคฐเคคी เคนै เค‰เคธे เคญाเคฐ เค•เคนเคคे เคนैं เคธ्เคฅाเคจ เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เค•े เคธाเคฅ  เค‡เคจเค•ा เคฎाเคจ เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคिเคค เคนोเคคा เคนै
 เค†เคฏเคคเคจ ( volume)
           เค•िเคธी เคตเคธ्เคคु เคฆ्เคตाเคฐा เค˜ेเคฐा เค—เคฏा เคธ्เคฅाเคจ เค‰เคธ เคตเคธ्เคคु เค•ा เค†เคฏเคคเคจ เค•เคนเคฒाเคคा เคนै।
  เคŠเคฐ्เคœा(energy)
          เค•िเคธी เคตเคธ्เคคु เค•े เค•ाเคฐ्เคฏ เค•เคฐเคจे เค•ी เค•्เคทเคฎเคคा เค•ो เค‰เคฐ्เคœा เค•เคนเคคे เคนैं

 เคชเคฆाเคฐ्เคฅ เค•े เค•เคฃों เค•े  เค—ुเคฃ  ( properties of matter )     

           *    เคชเคฆाเคฐ्เคฅ เค•े เค•เคฃों เค•े เคฎเคง्เคฏ เคฐिเค•्เคค เคธ्เคฅाเคจ เคนोเคคा เคนै
           *  เคชเคฆाเคฐ्เคฅ เค•े เค•เคฃ เคจिเคฐंเคคเคฐ เค—เคคिเคถीเคฒ เคนोเคคे เคนैं เค…เคฐ्เคฅाเคค เค‡เคธเคฎें เค—เคคिเคœ เคŠเคฐ्เคœा เคนोเคคी เคนै เคคเคฅा เคคाเคช เคฌเคข़เคจे เคธे เค•เคฃो เค•ी เค—เคคि เคคेเคœ  เคคेเคœ เคนो เคœाเคคी เคนै เค…เคคः เคฏเคน เค•เคนा เคœा เคธเค•เคคा เคนै เค•ि เคคाเคช เคตृเคฆ्เคงि เคนोเคจे เคชเคฐ เค•เคฃो เค•ी เค—เคคिเคœ เคŠเคฐ्เคœा เคญी เคฌเคข़ เคœाเคคी เคนै
          *  เคชเคฆाเคฐ्เคฅ เค•े เค•เคฃों เค•े เคฎเคง्เคฏ เค†เค•เคฐ्เคทเคฃ เคฌเคฒ เค‰เคชเคธ्เคฅिเคค เคนोเคคे เคนैं  เคœिเคธे เค…ंเคคเคฐ เค†เคฃเคตिเค• เคฌเคฒ เค•เคนเคคे เคนैंเคนैं

 เคชเคฆाเคฐ्เคฅ เค•ी เค…เคตเคธ्เคฅा ( state of matter )

 เค ोเคธ เค…เคตเคธ्เคฅा ( solid state )

 เคชเคฆाเคฐ्เคฅ เค•ी เค…เคตเคธ्เคฅाเคं เคœिเคธเค•ा เค†เค•ाเคฐ เคเคตं เค†เคฏเคคเคจ เคฆोเคจों เคจिเคถ्เคšिเคค เคนोเคคे เคนैं  เค ोเคธ เค•เคนเคฒाเคคे เคนै ।
 เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เคชเคค्เคฅเคฐ เคฒเค•เคก़ी

 เค ोเคธ เค…เคตเคธ्เคฅा เค•ी เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เค—ुเคฃเคงเคฐ्เคฎ

        * เค ोเคธ เคฎें เค…เคฃुเค“ं เค•ी เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคจिเคถ्เคšिเคค เคนोเคคी เคนैं
        *  เค ोเคธ เค•ा เค†เคฏเคคเคจ เคเคตं เค†เค•ाเคฐ เคฆोเคจों เคจिเคถ्เคšिเคค เคนोเคคा เคนै
         *  เค ोเคธ เคฌเคนुเคค เค•เคฎ เคธเคฎเคชीเคกเคฏเคคा  เคนोเคคी เคนैं
         *  เค ोเคธ เค•ा เค˜เคจเคค्เคต เค…เคงिเค• เคนोเคคा เคนै

  เคฆ्เคฐเคต เค…เคตเคธ्เคฅा  (liquid state )

 เคชเคฆाเคฐ्เคฅ เค•ी เค…เคตเคธ्เคฅा เคœिเคธเค•ा เค†เคฏเคคเคจ เคคो เคจिเคถ्เคšिเคค เคนोเคคा เคนै เคชเคฐंเคคु เค†เค•ाเคฐ เค…เคจिเคถ्เคšिเคค เคนोเคคा เคนै เคฆ्เคฐเคต เค•เคนเคฒाเคคी เคนै เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เคœเคฒ เคคेเคฒ
             * เค›ोเคธ เค•ी เค…เคชेเค•्เคทा เคฆ्เคฐเคต เคฎें เค…เคฃु เค•ी เคฎเคง्เคฏ เคฆूเคฐी เค…เคงिเค• เคนोเคคी เคนै เคœिเคธ เค•ाเคฐเคฃ เค‡เคธเค•े เค…เคฃु เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐ เคฐूเคช เคธे เค—เคคि เค•เคฐเคคे เคนैं
               *   เคฆ्เคฐเคต เคชเคฆाเคฐ्เคฅ เค•ा เค†เค•ाเคฐ เค…เคจिเคถ्เคšिเคค เคคเคฅा เค†เคฏเคคเคจ เคจिเคถ्เคšिเคค เคนोเคคा เคนै

 เค—ैเคธ เค…เคตเคธ्เคฅा ( gas state )

  เคชเคฆाเคฐ्เคฅ เค•ी เคตเคน เค…เคตเคธ्เคฅा เคœिเคธเคฎें เคชเคฆाเคฐ्เคฅ เค•ा เคจ เคคो เค†เค•ाเคฐ เคจिเคถ्เคšिเคค เคนोเคคा เคนै เค”เคฐ เคจा เคนी เค†เคฏเคคเคจ เคจिเคถ्เคšिเคค เคนोเคคा เคนै เค—ैเคธ เค•ा เค•เคนเคฒाเคคी เคนैं

 เคช्เคฒाเคœ्เคฎा ( plasama )

             เคชเคฆाเคฐ्เคฅ เค•ी เคตเคน เค…เคตเคธ्เคฅा เคœिเคธเคฎें เค‰เคš्เคš เคคाเคช เคชเคฐ เคชเคฆाเคฐ्เคฅ เค•े เคชเคฐเคฎाเคฃु เค†เคฏเคจिเคค เค…เคตเคธ्เคฅा เคฎें เคนोเคคे เคนैं เคช्เคฒाเคœ्เคฎा เค•เคนเคฒाเคคी เคนैं

 เคฌोเคธ เค†เค‡ंเคธ्เคŸीเคจ เค•ंเคกेंเคจเคธेเคŸ

 เคชเคฆाเคฐ्เคฅ เค•ी เคตเคน เค…เคตเคธ्เคฅा เคœो เค…เคค्เคฏเคงिเค• เคจिเคฎ्เคจ เคคाเคช เคชเคฐ เคช्เคฐाเคช्เคค เคนोเคคी เคนै เคฌोเคธ เค†เค‡ंเคธ्เคŸीเคจ เค•ंเคกेंเคธेเคŸ เค•เคนเคฒाเคคी เคนै ।

***

 เคœเคฒ เคเค• เคเคธा เคชเคฆाเคฐ्เคฅ เคนै เคœो เคคीเคจों เคญौเคคिเค• เค…เคตเคธ्เคฅाเค“ं เคฎें เค ोเคธ เคฆ्เคฐเคต เค—ैเคธ เคฎें เคชाเคฏा เคœाเคคा เคนै ।

***

 เคชเคฆाเคฐ्เคฅ เค•ा เค…เคตเคธ्เคฅा เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ ( change of state of matter )

 

 เคคाเคช เคฏा เคฆाเคฌ เค•े เคช्เคฐเคญाเคต เค•े เค•ाเคฐเคฃ เคชเคฆाเคฐ्เคฅ เค•ी เคเค• เค…เคตเคธ्เคฅा เคธे เคฆूเคธเคฐी เค…เคตเคธ्เคฅा เคฎें เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เค•ी เคช्เคฐเค•्เคฐिเคฏा เค•ो เคชเคฆाเคฐ्เคฅ เค•ा เค…เคตเคธ्เคฅा เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เค•เคนเคคे เคนैं เคชเคฆाเคฐ्เคฅ เค•ी เค…เคตเคธ्เคฅा เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เค•ो เคจिเคฎ्เคจ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคธे เคฆเคฐ्เคถाเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै

 เค—เคฒเคจ เคเคตं เค—เคฒเคจांเค• (melting and melting point )


 เค ोเคธ เค•ो เคฆ्เคฐเคต เคฎें เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคिเคค เคนोเคจे เค•ी เค•्เคฐिเคฏा เค—เคฒเคจ เค•เคนเคฒाเคคी เคนै
  เคตเคน เคจ्เคฏूเคจเคคเคฎ เคคाเคชเคฎाเคจ เคœिเคธเคชเคฐ เค•ोเคˆ เค ोเคธ เคเค• เคตाเคฏुเคฎंเคกเคฒीเคฏ เคฆाเคฌ เคชเคฐ เคฆ्เคฐเคต เคฎें เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคिเคค เคนो เคœाเคคा เคนै เค‰เคธ เค ोเคธ เค•ा เค—เคฒเคจांเค• เค•เคนเคฒाเคคा เคนै

 เค—เคฒเคจ เค•ी เค—ुเคช्เคค เคŠเคท्เคฎा ( letent heat of melting )

 เค•िเคธी เค ोเคธ เค•े  1 เค—्เคฐाเคฎ เค•ो เค‰เคธเค•े เค—เคฒเคจांเค• เคชเคฐ เคฆ्เคฐเคต เคฎें เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคिเคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค†เคตเคถ्เคฏเค• เค‰เคท्เคฎा เค•ी เคฎाเคค्เคฐा เค‰เคธ เค ोเคธ  เค•ी เค—เคฒเคจ เค•ी เค—ुเคช्เคค เคŠเคท्เคฎा เค•เคนเคฒाเคคी เคนैं

 เคนिเคฎीเค•เคฐเคฃ เคเคตं เคนिเคฎांเค• ( freeze and freezepoint )

  เคฆ्เคฐเคต เค•े เค ोเคธ เคฎें เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคिเคค เคนोเคจे เค•ी เคช्เคฐเค•्เคฐिเคฏा เค•ो เคนिเคฎी เค•เคฐเคฃ เค•เคนเคคे เคนैं
 เคตเคน เคจिเคถ्เคšिเคค เคคाเคช เคœिเคธ เคชเคฐ เค•ोเคˆ เคฆ्เคฐเคต เค ोเคธ เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคिเคค เคนोเคจे เคฒเค—เคคा เคนै เคนिเคฎांเค•  เค•เคนเคฒाเคคा เคนै

    เค•्เคตเคฅเคจ เคเคตं เค•्เคตเคฅเคจांเค• ( boiling and boilng pont )

 เคฆ्เคฐเคต เค•ो เค—เคฐ्เคฎ เค•เคฐเคจे เคชเคฐ เค‰เคธเค•ा เคคाเคช เคฌเคข़เคจे เคฒเค—เคคा เคนै เคจिเคฐंเคคเคฐ เค—เคฐ्เคฎ เค•เคฐเคคे เคฐเคนเคจे เคชเคฐ เคเค• เคเคธी เคธ्เคฅिเคคि เค†เคคी เคนै เคœเคนां เคฆ्เคฐเคต เค•ा เคคाเคช เคธ्เคฅिเคฐ เคนो เคœाเคคा เคนै เค‡เคธ เคธ्เคฅिเคคि เคชเคฐ เคฆ्เคฐเคต เค•े เคญीเคคเคฐ เคตाเคท्เคช เค•े เคฌुเคฒเคฌुเคฒे เคจिเค•เคฒเคจे เคฒเค—เคคे เคนैं เค‡เคธ เค•्เคฐिเคฏा เค•ो เค•्เคตเคฅเคจ เค•เคนเคคे เคนैं เคตเคน เคจिเคถ्เคšเคค เคคाเคช เคœिเคธ เคชเคฐ เคฏเคน เค•्เคฐिเคฏा เคนोเคคी เคนै เค•्เคตเคฅเคจांเค• เค•เคนเคฒाเคคी เคนै

เค•्เคตเคฅเคจ เค•ी เค—ुเคช्เคค เคŠเคท्เคฎा ( latent heat of boiling )

 1 เค—्เคฐाเคฎ เคฆ्เคฐเคต เค•ो เค‰เคธเค•े เค•्เคตเคฅเคจांเค• เคชเคฐ เคตाเคท्เคช เคฎें เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคिเคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค†เคตเคถ्เคฏเค• เคŠเคท्เคฎा เค•ी เคฎाเคค्เคฐा เค‰เคธ เคฆ्เคฐเคต เค•े เค•्เคตเคฅเคจ เค•ी เค—ुเคช्เคค เคŠเคท्เคฎा เค•เคนเคฒाเคคी เคนैं

 เค‰เคฐ्เคง्เคตเคชाเคคเคจ ( sublimation )

 เค•ुเค› เค ोเคธ เคเคธे เคญी เคนोเคคे เคนैं เคœो เค—เคฐ्เคฎ เค•เคฐเคจे เคชเคฐ เคฌिเคจा เคฆ्เคฐเคต เค…เคตเคธ्เคฅा เคฎें เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคिเคค เคนुเค เคธीเคงे เคนी เคตाเคท्เคช เคฎें เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคिเคค เคนो เคœाเคคे เคนैं เคคเคฅा เค ंเคกा เค•เคฐเคจे เคชเคฐ เคชुเคจः เค ोเคธ เค…เคตเคธ्เคฅा เคฎें เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคिเคค เคนो เคœाเคคे เคนैं เคเคธे เคชเคฆाเคฐ्เคฅ เค‰เคฐ्เคง्เคตเคชाเคคเคœ เค•เคนเคฒाเคคे เคนैं เคคเคฅा เคฏเคน เคช्เคฐเค•्เคฐिเคฏा เค‰เคฐ्เคง्เคตเคชाเคคเคจ เค•เคนเคฒाเคคी เคนै เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เค•เคชूเคฐ เค…เคฎोเคจिเคฏเคฎ เค•्เคฒोเคฐाเค‡เคก
 เคคाเคชเคฎाเคจ เคฎाเคชเคจ เค•ा เคชैเคฎाเคจा

 เคคाเคชเคฎाเคจ เคฎाเคชเคจ เค•े เคคीเคจ เคชैเคฎाเคจे เคจिเคฎ्เคจ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เคนोเคคे เคนैं

           *  เค•ेเคฒ्เคตिเคจ เคชैเคฎाเคจे เคชเคฐ เคคाเคช =  เคธेเคฒ्เคธिเคฏเคธ เคชैเคฎाเคจे เคชเคฐ เคคाเคช + 273.16
           *  เคธेเคฒ्เคธिเคฏเคธ เคชैเคฎाเคจे เคคाเคช = เค•ेเคฒ्เคตिเคจ เคชैเคฎाเคจे เคชเคฐ เคคाเคช - 273.16
           *  เคซाเคฐेเคจเคนाเค‡เคŸ เคชैเคฎाเคจे เคชเคฐ เคคाเคช เค•ा เคฎाเคจ เคธेเคฒ्เคธिเคฏเคธ เคคเคฅा เคซॉเคฐेเคจเคนाเค‡เคŸ เคธे เคชเคฐเคธ्เคชเคฐ เคธंเคฌंเคง เคฐเค–เคคा เคนै
                  F = 9/5( 'C ) + 32
 เคจोเคŸ  เค•ेเคฒ्เคตिเคจ เคคाเคช  เค•ा S.I. เคฎाเคค्เคฐเค• เคนै

  เคตाเคท्เคชीเค•เคฐเคฃ ( evaportation )

 เค•्เคตเคฅเคจांเค• เคธे เคจीเคšे เค•िเคธी เคญी เคคाเคช เคชเคฐ เคฆ्เคฐเคต เค•ी เคธเคคเคน เคธे เคฆ्เคฐเคต เค•े เค•เคฃों เค•े เคตाเคท्เคช เคฎें เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เค•ी เค•्เคฐिเคฏा เคตाเคท्เคชीเค•เคฐเคฃ เค•เคนเคฒाเคคी เคนैं
 เคตाเคท्เคชीเค•เคฐเคฃ เค•ो เคช्เคฐเคญाเคตिเคค เค•เคฐเคจे เคตाเคฒे เคช्เคฐเคฎुเค– เค•ाเคฐเค• เคจिเคฎ्เคจเคฒिเค–िเคค เคนैं
               *  เคฆ्เคฐเคต เคฎें เค•ाเคฐ्เคฏเคฐเคค  เค…ंเคคเคฐाเค•เคฐเคฃीเคฏ เคฌाเคฒों เค•ी เคช्เคฐเคฌเคฒเคคा เคฌเคก़เคจे เคชเคฐ เคตाเคท्เคชीเค•เคฐเคฃ เค•ी เคฆเคฐ เค•เคฎ เคนो เคœाเคคी เคนै
                *  เคฆ्เคฐเคต เค•ा เคชृเคท्เค  เค•्เคทेเคค्เคฐเคซเคฒ เคชเคข़เคจे เคธे เคตाเคท्เคชीเค•เคฐเคฃ เค•ी เคฆเคฐ เคญी เคฌเคข़ เคœाเคคी เคนैं
                *  เคคाเคชเคฎाเคจ เคฏा เคตाเคฏु เค•ी เค—เคคि เคฎें เคตृเคฆ्เคงि เคนोเคจे เคชเคฐ เคตाเคท्เคชीเค•เคฐเคฃ เค•ी เคฆเคฐ เคฌเคข़ เคœाเคคी เคนै
                *  เคตाเคฏुเคฎंเคกเคฒ เคฎें เคจเคฎी เคฎें เคตृเคฆ्เคงि เคนोเคจे เคชเคฐ เคตाเคท्เคชीเค•เคฐเคฃ เค•ी เคฆเคฐ เค•เคฎ เคนो เคœाเคคी เคนैं



  เคตाเคท्เคชीเค•เคฐเคฃ  เค•े เคช्เคฐเคญाเคต

1.  เค—िเคฐी เคšाเคฆเคฐ เค•ा เคงूเคช เคฎें เคœเคฒ्เคฆी เคธे เคธुเค–เคจा
                     เค—िเคฒी เคšाเคฆเคฐ เค•ो เคงूเคช เคฎें เคซैเคฒाเคจे เคชเคฐ เคคाเคช เคเคตं เคชृเคท्เคŸि เค•्เคทेเคค्เคฐเคซเคฒ เคฌเคข़เคจे เค•े เค•ाเคฐเคฃ เคตाเคท्เคชीเค•เคฐเคฃ  เค•ी เคฆเคฐ เคฌเคข़ เคœाเคคी เคนै เค…เคคः เค—ीเคฒी เคšाเคฆเคฐ เคœเคฒ्เคฆी เคธूเค– เคœाเคคी เคนैं

2.  เคชाเคจी เคธे เคญเคฐी เคฎिเคŸ्เคŸी เค•े เค˜เคก़े เค•ी เคฌाเคนเคฐी เคธเคคเคน เคชเคฐ เคœเคฒ เค•े เค…เคฃुเค“ เค•ा เคช्เคฐเค•เคŸ เคนोเคจा
                 เคชाเคจी เคธे เคญเคฐे เคฎिเคŸ्เคŸी เค•े เค˜เคก़े เคธे เคœเคฒ เค•े เค…เคฃुเค“   เค•े เคตाเคท्เคชीเค•ृเคค เคนो เคœाเคจे เค•े เค•ाเคฐเคฃ เคถेเคท เคฌเคšे เคœเคฒ เค•ा เคคाเคชเคฎाเคจ เค•เคฎ เคนो เคœाเคคा เคนै เค…เคคः เคตाเคฏुเคฎंเคกเคฒ เคฎें เค‰เคชเคธ्เคฅिเคค เคจเคฎी เค‡เคธเค•े เคธंเคชเคฐ्เค• เคฎें เค†เค•เคฐ เคตเคนीं เคธंเค˜เคจिเคค เคนो เคœाเคคी เคนै เคคเคฅा เคนเคฎें เค˜เคก़े เค•े เคฌाเคนเคฐ เคœเคฒ เค•ी เคฌुंเคฆो เค•े เคฐूเคช เคฎें เคฆिเค–ाเคˆ เคฆेเคคी เคนैं

 เค†เคธเคตเคจ (distilation )

 เคœिเคธเคฎें เคชเคฆाเคฐ्เคฅ เค•ो เคชเคนเคฒे เคตाเคธ เคตिเคฆ เค•เคฐเค•े เคช्เคฐाเคช्เคค เคตเคธ्เคคुเค“ं เค•े เคธंเค—เค เคจ เคฆ्เคตाเคฐा เคถुเคฆ्เคง เคชเคฆाเคฐ्เคฅों เค•ो เค…เคฒเค— เคชाเคค्เคฐ เคฎें เคเค•เคค्เคฐिเคค เค•เคฐ เคฒिเคฏा เคœाเคคा เคนै
          เค†เคธเคตเคจ = เค•्เคตเคฅเคจ + เคธंเค˜เคจเคจ

เคจोเคŸ - CO2  เค•ो เค ोเคธ เคฌเคฐ्เคซ เค•เคนเคคे เคนैं ।

 เคธंเค˜เคจเคจ ( condesation )

         เคชเคฆाเคฐ्เคฅ เค—ैเคธ เค…เคตเคธ्เคฅा เคธे เคฆ्เคฐเคต เคฎें  เคฌเคฆเคฒเคคा เคนै เคคो เค‡เคธ เค•्เคฐिเคฏा เค•ो เคธंเค˜เคจเคจ เค•เคนเคคे เคนै
เคจिเคšे click เค•เคฐे
เคตिเคŸเคฎिเคจ เคจोเคŸเคธ / vitamins notes






    
Previous
Next Post »